Felieton Torowego

... zasłużeni dla kolei, ale prawie zapomniani ...

Równo dwa lata temu, w grudniowym wstępniaku, który nawiązywał do inicjatywy, między innymi Polskich Kolei Państwowych, nadania Dworcowi Wschodniemu w Warszawie imienia Romana Dmowskiego, wyraziłem nadzieję, że wśród kolejnych patronów dworców znajdą się osoby, które zasłużyły się dla polskiego kolejnictwa, a nie tylko muzycy, pisarze oraz ... politycy, których związek z koleją był tylko taki, że korzystali z jej usług.

Jednak, gdy bliżej przyjrzymy się kwestii popularyzacji w polskim społeczeństwie osób zasłużonych dla kolejnictwa to niemal wszystko sprowadza się do bardzo zasłużonego dla kolei w Peru i Ekwadorze, a pochodzącego z Polski inż. Ernesta Malinowskiego. Ernest Malinowski ma w Polsce most kolejowy swojego imienia (Toruń). W 1999 roku NBP wydał monetę obiegową o nominale 2_zł, w ramach serii "Polscy podróżnicy i badacze", a Poczta Polska wprowadziła do obiegu znaczek pocztowy o nominale 1 zł z podobizną Ernesta Malinowskiego. Na warszawskim Ursynowie jest ulica nazwana imieniem Ernesta Malinowskiego. Pociąg TLK PKP Intercity, relacji Warszawa – Zakopane nosi od 2015 roku nazwę Malinowski. W 2016 roku, pierwsza lokomotywa Dragon przekazana spółce Freightliner PL otrzymała imię Ernesta Malinowskiego.

Oczywiście inżynier Malinowski zasłużył sobie swoim wkładem w rozwój światowego kolejnictwa na te zaszczyty, ale kto poza nim z polskich inżynierów, architektów, budowniczych i kolejarzy zasłużył na podobne uznanie? W większości zostali zapomnieni, a przecież przez blisko 200 lat historii kolei na ziemiach polskich, w jej rozwój duży wkład wniosło wielu Polaków, spośród których było też wielu, którym nie dane było żyć w niepodległej Polsce. To zdumiewające, ale od 1918 roku nie dbamy o ludzi polskiej kolei, a przecież mamy się kim pochwalić:

Antoni Xsiężopolski - konstruktor taboru kolejowego (Okz32),
Wacław Łopuszyński - konstruktor lub współkonstruktor parowozów (Ty23),
Kazimierz Zembrzuski - konstruktor lub współkonstruktor parowozów (Pm36, Pt47),
Albert Czeczott - inżynier kolejowy, pionier badań trakcyjnych taboru kolejowego,
Romuald Miller - architekt, projektant wielu dworców kolejowych, wzniesionych w okresie międzywojennym,
Henryk Marconi - projektant Dworca Wiedeńskiego,
Andrzej Pszenicki - projektant mostu kolejowego w Sandomierzu i konstrukcji Dworca Głównego w Warszawie,
Aleksander Pstrokoński - projektant mostu średnicowego w Warszawie,
Kazimierz Centnerszwer - inżynier, autor koncepcji układów torowych stacji i przystanków oraz organizacji ruchu na pierwszych elektryfikowanych liniach kolejowych na terenie WWK,
Arseniusz Romanowicz - architekt, współautor projektu Dworca Centralnego, Wschodniego, Śródmieście w Warszawie i przystanków na linii średnicowej w Warszawie,
Piotr Szymaniak - architekt, współautor projektu Dworca Wschodniego, Śródmieście w Warszawie i przystanków na linii średnicowej w Warszawie,
Jan Gottlieb Bloch – finansista i przemysłowiec, "król kolei żelaznych".

Marksistowska nadbudowa to termin werbalnie nie używany, ale w rzeczywistości obecny, bo przecież nadbudowę stanowi też państwo i jego organy. Co wspólnego ma nadbudowa z wizerunkiem kolei? Odpowiedzcie sobie sami.

Witold Witecki - redaktor naczelny

Spis Treści

3 _ Długi postój SM31-026 na Sitkówce
8 _ EN57AL-2106 "Tygrys" jako pociąg IR Lutynia
12 _ Dworzec kolejowy Końskie
19_ Pociągi na moście kolejowym pod Cytadelą
22 _ Pociągi na stacji Krusze
25 _ Chausson z ryjkiem
31 _ Stacja kolejowa Łączna z EN63A-020 w tle
35 _ Pociąg TLK Wieniawski na torowym dukcie
40 _ Kolejowa Pelcowizna z czerwoną SM42-2485
42 _ ET22-1132. Jedna z wielu
44 _ M2 Dworzec Wileński
49 _ E6ACTd-102 na przetokach w Mińsku Maz.
53 _ ... na zakurzonym Rembertowie
56 _ Lokomotywa przemysłowa TEM2-304
61 _ IC 11101 STARZYŃSKI z EP07-435
63 _ Kolejowym szlakiem Modlin - Chotomów cz. 2 Nowy Dwór Mazowiecki i Janówek
67 _ Defekt specjalny Kolejki Mareckiej cz. 4
73 _ Pociąg sieciowy w akcji
77 _ Rogów Towarowy Wąski vel Wąskotorowy?
85 _ SM42-819 na terenie Wagonowni Praga

... na okładce ...

Nadwiślańska Kolejka Wąskotorowa. Stacja Karczmiska. Pociąg turystyczny, relacji Poniatowa - Karczmiska wjeżdża na stację końcową. Na czele pociągu Lxd2-297 | 3 września 2022