Felieton Torowego

... stara szyna kolejowa to nie zabytek ...

Do napisania tych kilku zdań skłonił mnie komentarz do wpisu na grupie FB "relsy vel szyny". Na widok zdjęcia, na którym pokazano stare szyny kolejowe, jeden z komentującch napisał: "To chyba rarytas?" Nie mogłem powstrzymać się od reakcji i napisałem "Tylko mało kto o tym wie, a jeszcze mniej osób to w ogóle obchodzi. Kiedyś, gdy szyn już nie będzie, a pozostaną zdjęcia będą biadolić kolejne pokolenia, że nikt się tym w przeszłości nie zajął".

W przypadku kolei mamy do czynienia z pewnym rozdwojeniem jaźni. Z jednej strony funkcjonują firmy z rodowodem PKP, których cele i role są jasno określone, a z drugiej strony, pewna, w sumie niewielka część społeczeństwa żądna od nich, aby zajmowały się prawie wszystkim, co wiąże się z historią kolei. Oczywiście tak się nie dzieje, bo kolej nie musi dbać o wszystko, co związane jest z jej historią. Rola dbających o historię kolei została w dużej części przerzucona na wolontariuszy i sympatyków kolei, którzy robią, co mogą. Ponieważ potrzeby są wielokrotnie większe, niż ich możliwości zdobywania środków finansowych to jest, jak jest ... i znaczna część budynków, pojazdów i innych artefaktów kolejowych, zamiast zostać zachowana dla przyszłych pokoleń trafia na "śmietnik historii". Oczywiście nie jest też tak, że kolejarze nie dbają o swoją historię. Firmy kolejowe przeznaczają, w miarę swoich możliwości pewne środki na ten cel i warto to zawsze podkreślać i doceniać.

W Polsce nie wypracowano jednolitego systemu, jeżeli chodzi o zabytki kolejowe. Co prawda zajmują się tym tematem konserwatorzy zabytków, ale po wpisaniu do rejestru zabytków ich rola praktycznie kończy się.

Jednym z artefaktów, "pamiętających" dawne czasy na kolei są szyny. Wiele z nich zostało wyprodukowanych 100-150 lat temu. Pozostało ich jeszcze całkiem sporo. Niewielka grupa entuzjastów fotografuje szyny, bo mogą to zrobić. Jednak ani konserwatorzy, ani kolej nie dostrzega starych szyn. Entuzjasta nie zabierze szyn Stephensona z ogrodzenia, ani nie wykopie szyn - słupków na przejeździe kolejowym - na których są cechy Kolei Nadwiślańskiej, bo tego zrobić mu nie wolno. Ci, co by mogli nie uważają starych szyn za zabytki. Gdy przyjdzie ich czas trafią na złomowisko, a potem ...

Witold Witecki - redaktor naczelny

Spis Treści

3 _ Tor techniczny Metra Warszawskiego
5 _ ST44-2038 + ST44-2046 na szerokim torze stacji kolejowej Sędziszów
7 _ Tramwaje na pętli tramwajowej Dworzec Wschodni w Warszawie
10 _ Przystanek kolejowy Dąbkowizna
14 _ Czarny Gagar M62-1007 na stacji Kielce Herbskie
18 _ Pociągi pod fotograficznym nadzorem: na rozstaju linii nr 8 i nr 73 (1)
20 _ Zakamarki stacji kolejowej Warszawa Zachodnia
22 _ Grupa postojowa KM na stacji Warszawa Wileńska
25 _ 222M-001 na przystanku kolejowym Warszawa Mokry Ług
27 _ Pt47-65. Ostatnia Petucha pod parą (2)
30 _ Żółta stacja metra. Świętokrzyska to jedyna przesiadkowa stacja metra
33 _ Spersonalizowane wagony samowyładowcze typ zrób to sam?
34 _ Elektryczny Sochaczew
37 _ Przystanek kolejowy Kielce Czarnów z ET42-014 w tle
40 _ Torowa polna droga z Rembertowa
42 _ Początki kolei na terenie Warki
46 _ EN57-1808 na stacji Czachówek Południowy
48 _ Słowik wita was
50 _ Lemieszowy pług odśnieżny 803S-02
52 _ Wszystko to, co nie tylko najlepsze na stacji Kielce

... na okładce ...

Opuszczony dworzec kolejowy Stawiany Pińczowskie. Dworzec obsługiwał ruch kolejowy na normalnotorowej linii kolejowej nr 73 i wąskotorowej Jędrzejowskiej Kolei Dojazdowej | 18 września 2020